Abraham Tuschinski krijgt zijn podium terug in Rotterdam. Dankzij kunstenaar Anne-Mercedes Langhorst én de stichting Tuschinski Rotterdam. Tijdens Open Monumentendag is er meteen een groots festival om de onthulling van het kunstwerk te vieren. ‘Ik moet mijn kindje loslaten.’
Hij opende vanaf begin 20ste eeuw in Rotterdam meerdere bioscopen en theaters. Zijn Grand Theatre aan het Pompenburg was met bijna 2.000 zitplaatsen de grootste van het land. Toch herinnerde tot voor kort bijna niets in de stad nog aan het leven van Abraham Tuschinski.
Dat moet anders, vindt kunstenares Anne-Mercedes Langhorst. Ze nam bijna 10 jaar geleden het initiatief om een kunstwerk te maken voor de Joodse bioscoopexploitant. Enthousiast legt ze uit wat hem voor haar zo inspirerend maakt.
‘Hij was iemand die iedereen een luxe gevoel wilde geven, hij vond ook dat iedereen een podium verdiende. Als kunstenaar gaan mijn trilharen daar als het ware van overeind staan, daar herken ik me in. Ik wil óók mensen bij elkaar brengen, óók iedereen betrekken bij mijn werk.’ Ze vat samen: ‘Als Tuschinski nog zou leven, zou ik hem willen spreken.’
Podium
Ze maakte voor Tuschinski daarom bewust geen traditioneel kunstwerk. ‘Ik wilde geen borstbeeld maken. Dat wist ik meteen. Maar wel iets dat zijn visie laat zien.’ Het werd dus een podium, waar mensen ook daadwerkelijk op kunnen staan of zitten.
Anne-Mercedes liet zich qua vormgeving inspireren door de chique uitstraling van de theaters van Tuschinski. In de rand van het platform komt het bekende citaat van Tuschinski: ‘Niets is onmogelijk!’
Stichting
Tuschinski verloor zijn bioscoopimperium in Rotterdam tijdens het bombardement van 1940. Zelf werd hij in 1942 weggevoerd. Later dat jaar overleed hij in Auschwitz. Dat hij nu – iets meer dan 80 jaar na zijn dood – een gedenkteken krijgt in Rotterdam, is ook te danken aan de tomeloze inzet van stichting Tuschinski Rotterdam. Deze stichting wist de afgelopen jaren namelijk het nodige geld bij elkaar te krijgen om het kunstwerk te financieren.
Gea Uineken is 1 van de bestuursleden van de stichting. Ze zegt: ‘Ik werd simpelweg geraakt door het verhaal.’ En dat geldt voor meer mensen, zegt ze. ‘Heel veel ondernemers hebben gesponsord. Maar er zijn ook heel veel omwonenden en andere geïnteresseerden betrokken bij het initiatief. Het wordt echt breed gedragen.’
Onthulling
Samen met co-ontwerper Han Goan Lim maakte Anne-Mercedes haar ontwerp voor het kunstwerk onlangs definitief. En inmiddels is het aftellen naar de daadwerkelijke onthulling.
Tijdens Open Monumentendag op zaterdag 9 en zondag 10 september is er een groots festival om de komst van het gedenkteken én het leven van Tuschinski te vieren. Locatie: het nieuwe Tuschinskipark, vlakbij de Tuschinskistraat in Little C. En ook op steenworp afstand van de voormalige woning van Tuschinski aan de Rochussenstraat.
Om het onthulling van het kunstwerk te vieren is er meteen een Tuschinskifestival in het gelijknamige park
‘Tuschinski vond het belangrijk om meerdere doelgroepen aan te spreken’, zegt Gea. ‘Daarom is het programma tijdens Open Monumentendag ook heel veelzijdig.’ Zo is er een historische wandeling, langs locaties waar vroeger Tuschinski-bioscopen waren te vinden. Maar er is ook muziek en spoken word. Oftewel: ‘Voor iedereen is er wat te doen, helemaal in de geest van Tuschinski.’
Anne-Mercedes kan het ondertussen nog nauwelijks geloven. ‘Ergens overheerst bij mij ook nog totale ongeloof, dat het echt gaat gebeuren’, bekent de kunstenares. ‘Het is zo spannend, zo’n kunstwerk is toch een beetje je kindje. Straks moet ik het loslaten en dan mag iedereen er wat van vinden.’
Verder lezen?
Benieuwd naar het programma tijdens Open Monumentendag? Kijk op de www.tuschinskifestival.nl voor alle activiteiten. Op de website van Stadsarchief Rotterdam is veel meer informatie over Tuschinski te vinden.
