Ik was een buitenkind. Na school, waar ik niet bepaald gek op was, direct een oude broek en kaplaarzen aan en met de hond van de buren op stap door de polder. Geen hek, geen sloot, niets in het uitgestrekte groenlandschap hield ons tegen. Trix en ik.

Soms bouwde ik een hut. Als ik een heel afgelegen bosje ontdekte. Zo’n klein vierkant perceeltje met veel bomen, struiken en een sloot rondom in the middle of nowhere. Die sloot hield mij niet tegen. Anderen blijkbaar wel want er kwam nooit iemand op ‘mijn’ landje.

Meestal groef ik een kuil. Daarover takken en een dekzeil. In die hut hield ik kikkers, padden en salamanders. Ik stookte fikkie en vergat de tijd. Als een mijnbouwwerker keerde ik huiswaarts.

Nu terugkijkend realiseer ik me dat ik makkelijk miltvuur had kunnen oplopen. Anthrax is een ander woord voor miltvuur. Dat spul wat gebruikt wordt voor aanslagen. Het is een dodelijke bacterie die het afweersysteem in no time vernietigd waardoor je een gruwelijke dood sterft. Het is zeer gevaarlijk voor mens en dier en blijft ondergronds jaren en jaren actief. En hoe kwam het nou onder de grond in de polder?

Miltvuurbosjes

In de tijd dat er nog geen kadaveropruimingsdienst bestond, begroeven boeren hun dode dieren zelf. Als de pest of miltvuur de hele veestapel trof, groef de boer een grote kuil zo ver mogelijk van de boerderij en de rest van de levende have. Daar werden de zeer besmettelijke kadavers in gestort en vervolgens afgedekt met een laag grond. Eromheen werd een sloot gegraven om te voorkomen dat er ooit nog een mens of dier dit stukje grond kon betreden.

Nog altijd kunnen we deze bosjes herkennen in het vlakke weidelandschap rondom Rotterdam. Opeens zie je hoge bomen op een postzegelformaat stukje grond waar een sloot omheen ligt. Dat zijn miltvuurbosjes. Boerenkinderen werden geleerd daar nooit maar dan ook nooit een voet aan land te zetten. Want miltvuur blijft heel lang gevaarlijk; eeuwen. De bacterie kan in een soort winterslaap gaan en tientallen jaren inactief zijn. En dan zo ineens, vooral als de temperatuur stijgt, kan het weer actief worden door sporen los te laten. Sporen in de lucht die wij, mens of dier, kunnen inademen.

Het is zaak om niet in de buurt van miltvuurbosjes te komen. Alles klar nicht wahr? Oder…

Wat is er nu aan de hand?

De temperatuur stijgt. We hebben net tropische waarden achter de rug en dat zal niet de laatste keer zijn. Anthraxbacterie houdt daar van. Hoe warmer hoe meer kans dat het sporen los laat in de lucht. Tel daar bij op dat het boerenland ontsloten is voor dagtoerisme. Er zijn prachtige fietspaden aangelegd, wandelpaden en er wordt goed gebruik van gemaakt. Sommige paden lopen langs die gekke bosjes. En niemand weet wat er in de grond zit want in de tijd dat de boer zijn kadavers begroef was er nog geen registratie systeem.

Gelukkig hoeven die bosjes niet altijd miltvuurbosjes te zijn. Als het jongere bomen zijn, dichtbij de boerenhoeve dan kan het ook de boer zijn gerief zijn.

Geriefbosjes voor geriefhout. Of een kleine eendenkooi die overwoekerd is. Maar je weet het niet.

Wat was de kans dat ik toen, als jochie, een miltvuurbesmetting had kunnen oplopen door een kuil te graven in een miltvuurbosje? Navraag leert dat er ‘geen gevaar voor de volksgezondheid‘ meer is. Als je echter doorvraagt: wat gebeurt er als zo’n bosje geruimd moet worden wegens nieuwbouw of wegenaanleg? Dan is het advies om een gespecialiseerd bedrijf in te huren om het weg te halen. Ik laat de conclusie maar over aan de lezer. Hoe dan ook, met de kennis van nu zou ik geen kuil meer graven maar een boomhut bouwen.